خواص گرده زنبور عسل و راهنمای مصرف

گرده زنبور عسل یک ماده جانبی کندوی زنبور عسل است که برای مصارف مختلف استفاده می‌شود. زنبور کارگر از گرده به عنوان غذای خود استفاده می‌کند و بخشی از آن را برای تغذیه ملکه و پرورش لاروها به کار می‌برد.

گرده زنبور عسل با گرده گل تفاوت دارد. گرده گل حاوی موادی مانند گرده گل، عسل، بزاق زنبور، موم و شهد گل است. این ترکیب باعث می‌شود گرده زنبور عسل حاوی مواد مغذی زیاد و خواص ویژه‌ای باشد. هرچند در فرآیند استخراج عسل، مقداری از گرده گل همراه عسل مخلوط می‌شود، اما میزان آن کافی نیست که از خواص آن بهره برد.

اکنون گرده زنبور عسل به صورت مستقل و جدا از عسل در دسترس است. این محصول به دلیل خواص مفیدی که دارد، از جمله تقویت قوای جسمی، افزایش زیبایی و کمک به درمان برخی بیماری‌ها، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.

گرده گل در واقع دانه‌های بسیار ریزی هستند که از سلول‌های نر گیاهان به دست می‌آیند. این دانه‌ها به اندازه‌ای ریز هستند که گاهی نمی‌توان آن‌ها را با چشم غیرمسلح دید. باد اصلی‌ترین عاملی است که گرده‌ها را به سلول‌های ماده والد گیاهان می‌برد و این باعث ثمربخشی درختان و گیاهان می‌شود. حشرات، به‌ویژه زنبورها، هم در این فرآیند نقش دارند و به گرده‌افشانی گیاهان کمک می‌کنند.

زنبورها نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه گیاهان و بنابراین در زندگی ما دارند. برخی معتقدند که اگر زنبورهای عسل از بین روند، مشکلات جدی برای زیست بوم زمین پیش می‌آید.

گرده زنبور عسل به عنوان غذای زنبورها و جزء تغذیه ملکه کندوی عسل استفاده می‌شود. این ماده حاوی مواد غذایی مهم است و در گذشته نیز از آن بهره‌برداری می‌شد. به دلیل خواصی که دارد، با نام آمبروزیا نیز شناخته می‌شود. واژه آمبروزیا ریشه‌ای در اساطیر یونان دارد. آمبروزیا به عنوان غذای خدایان ساکن کوه المپس شناخته می‌شد.

جمع‌آوری گرده زنبورها در فصل بهار فعال‌تر می‌شوند. زنبور کارگر این کار را انجام می‌دهد و گرده را از کیسه‌های گرده گیاهان جمع می‌کند. این دانه‌ها را با بزاق دهانش مخلوط کرده و در کندو جمع می‌آورد. سپس با اضافه کردن مقداری عسل، آن را در کندو ذخیره می‌کند. گرده زنبورها برای تغذیه ملکه و لاروها از اهمیت بسیاری برخوردار است.

برای به دست آوردن گرده گل زنبور عسل به شکل جدا، زنبورداران از گرده‌های داخل کندو استفاده می‌کنند. همچنین برخی از زنبورداران از تله‌های جمع‌آوری گرده نیز استفاده می‌کنند. این تله‌ها مسیر ورود زنبورها به کندو را محدود می‌کنند و باعث می‌شود که زنبورها گرده را جمع آوری کرده و ذخیره کنند.

خصوصیات ظاهری و طعم گرده زنبور عسل متفاوت است. گرده‌ها معمولاً در رنگهای مختلفی از سبز تا زرد دیده می‌شوند. زنبورهای کارگر غالباً گرده‌هایی با رنگهای کهربایی، زرد و نارنجی را جمع‌آوری می‌کنند و گرده‌هایی با رنگ سبز کمتر مشاهده می‌شود. این رنگها به دلیل مخلوط شدن با شهد و عسل اضافی هم در گرده‌ها ایجاد می‌شود.

طعم گرده زنبور عسل به طعم گل‌های مختلفی که جمع‌آوری شده‌اند، بستگی دارد. طعم گل‌ها ممکن است شیرین، تلخ یا بی‌مزه باشد. زنبورها هنگام جمع‌آوری گرده، به طور معمول تنها گرده گل خاصی را جمع‌آوری نمی‌کنند، بلکه ممکن است مخلوطی از گرده‌های مختلف را در یک بقچه جمع‌آوری کنند. بنابراین، طعم گرده ممکن است متفاوت باشد و ثابت نباشد. اما به طور کلی، طعم گرده زنبور عسل به دلیل مخلوط شدن با شهد و عسل، به شیرینی میل دارد. البته، طعم‌های دیگری مانند تلخی یا ترشی نیز ممکن است وجود داشته باشد. در اکثر موارد، طعم گس آن معمولاً شیرین است که در بیشتر گرده‌ها یافت می‌شود.

این گرده‌ها از موادی همچون آب، کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها، مواد معدنی و ریزمغذی‌ها تشکیل شده‌اند. حدود ۳۰ درصد از این مواد آب است که به عنوان یک حلال قوی عمل می‌کند و امکان ترکیب سایر مواد را فراهم می‌کند. کربوهیدرات‌ها حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد از تشکیل گرده را تشکیل می‌دهند و شامل انواع قند‌های مختلفی مانند فروکتوز، گلوکز و ساکارز است. پروتئین‌ها نیز حدود ده درصد از تشکیل گرده را تشکیل می‌دهند و از اهمیت بسیاری برخوردار هستند. همچنین، مواد معدنی و ریزمغذی‌هایی مانند ویتامین‌ها، پتاسیم، فسفر، کلسیم و غیره در گرده زنبور عسل یافت می‌شود و نقش مهمی در خواص آن ایفا می‌کند.

گرده زنبور عسل را می‌توان به دو روش مصرف کرد:

۱- خوراکی:
این روش مصرف متداول‌ترین و آسان‌ترین روش است. گرده را می‌توان به همراه عسل خورد یا به صورت جدا استفاده کرد. اگر شما با طعم گرده مشکل دارید و یا به دلیل داشتن دیابت نمی‌توانید عسل را مصرف کنید، می‌توانید گرده را در آب حل کنید و بنوشید. این کار باعث می‌شود طعم گرده کمتر قابل احساس شود. بهتر است مقدار مناسبی از گرده را زیر زبان قرار داده و بعد از خیس شدن کامل با بزاق، آرام بجوید.

مخلوط کردن گرده با ماست یا استفاده از کپسول‌های مخصوص خوراکی نیز ایده‌های خوبی برای مصرف این فرآورده است. اما باید توجه داشت که کپسول‌ها معمولاً فضای کمتری نسبت به میزان مورد نیاز روزانه شما برای گرده دارند. بنابراین، ممکن است لازم باشد مقدار گرده را به چند وعده تقسیم کنید. همچنین، قبل از مصرف این فرآورده در داخل کپسول، آن را خوب بکوبید.

حتماً باید در نظر داشت که در ابتدا از مقدار کمی از گرده استفاده کنید و ببینید چگونه بدن شما به آن واکنش نشان می‌دهد. اگر با علائم آلرژیک مانند عطسه و سرفه مواجه شدید، بهتر است مصرف آن را قطع کنید یا با پزشک خود مشورت کنید.

۲- موضعی:
این روش مصرف بیشتر برای بهبود و زیبایی پوست مناسب است. گرده زنبور علاوه بر روشن کردن پوست، می‌تواند زخم‌ها را التیام بدهد و لک و آکنه را از بین ببرد.

در این روش، می‌توانید ماسکی با گرده بسازید. قبل از استفاده از ماسک، حتماً باید مقدار کمی از گرده را بر روی پوست آزمایش کنید و سپس ماسک را بسازید.

استفاده از گرده زنبور عسل برای مصارف غذایی و دارویی از زمان‌های قدیمی شناخته شده است، اما تحقیقات علمی بر روی خواص درمانی آن هنوز به اندازه کافی پیشرفت نکرده است. اما در چند سال اخیر، مطالعات زیادی انجام شده است تا خواص درمانی گرده را بررسی کند.

گرده زنبور عسل حاوی مقادیر قابل توجهی از پروتئین‌های مختلف است. این پروتئین‌ها از توالی چرخه‌های آمینو اسیدی به وجود می‌آیند که نقش مهمی در درمان بیماری‌ها دارند. آمینو اسید‌ها به فعالیت آنزیمی و کاتالیزگری بدن کمک می‌کنند، که این امر می‌تواند به شناسایی میکروب‌ها و سلول‌های سرطانی کمک کند و در نتیجه امکانات بیشتری برای درمان بیماری‌ها فراهم شود.

تاکنون، مطالعات اصلی بر روی موارد عمومی‌تر خواص گرده زنبور عسل متمرکز شده‌اند، از جمله افزایش انرژی، تقویت سیستم ایمنی بدن و کمک به التیام‌بخشی. این خواص باعث شده است که از این محصول در محصولات دارویی و غذایی زیادی استفاده شود. اما با وجود این مزایا، گرده زنبور عسل ممکن است به عنوان یک کمک‌رسان در درمان بیماری‌های حادتر هم مفید باشد، اما نیاز به مطالعات بیشتری دارد تا این موضوع به طور کامل اثبات شود.

گرده زنبور عسل در ابتدا ممکن است به نظر بیاید که چاق‌کننده است، چون عسل در ترکیب آن وجود دارد که معمولاً باعث افزایش وزن می‌شود. اما در واقعیت، مقدار عسل در گرده کم است و زنبور از آن بیشتر برای ساختار ظاهری گرده استفاده می‌کند. در هر قاشق غذاخوری گرده یا ۳۰ گرم، تنها ۱۶ کیلو کالری انرژی وجود دارد.

بزرگترین مزیت گرده زنبور برای کاهش وزن، افزایش متابولیسم است. مواد مغذی موجود در گرده، از جمله پروتئین‌ها و ویتامین‌ها، می‌توانند متابولیسم بدن را افزایش دهند و انرژی را بالا ببرند. البته باید توجه داشت که گرده گل به تنهایی نمی‌تواند باعث کاهش وزن شود و باید به مقدار توصیه شده و همراه با تغییرات در رژیم غذایی و ورزش مصرف شود.

عسل همچنین به دلیل ویژگی‌های ملینی که دارد، می‌تواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کند و مشکلات گوارشی را کاهش دهد. این ممکن است در جلوگیری از افزایش وزن مفید باشد.

اگر می‌خواهید صورتتان را پرتر و پرخاکری کنید، مصرف گرده زنبور عسل و عسل می‌تواند به شما کمک کند. این یک توصیه عمومی نیست که فقط شیرینی‌ها را بخورید تا چاق شوید، بلکه توصیه می‌شود که غذاهایی با مواد مغذی و به‌ویژه قند مفید بخورید. عسل و گرده عسل حاوی انواع قند مفیدی هستند، اما مقدار قند مفید گلوکز در آن‌ها بیشتر از سایر قندها است. همچنین حضور پروتئین‌های مختلف در گرده به خواص مفید عسل کمک می‌کند تا فرآیند چاق شدن سریع‌تر و کامل‌تر رخ دهد.

برای جوان‌سازی و روشن‌کردن پوست، می‌توانید از مواد طبیعی و ارگانیک استفاده کنید. یکی از ماسک‌های ارگانیک، ماسک گرده زنبور و عسل است که بسیار آسان تهیه می‌شود. فقط کافی است مقداری گرده و عسل را با هم مخلوط کنید و آن را به مدت ۳۰ دقیقه روی صورت یا پوست دیگری که می‌خواهید استفاده کنید، قرار دهید و سپس با آب ولرم بشویید. هر دو عسل و گرده خاصیت التیام‌بخشی دارند و بهبود جریان خون به پوست را تسهیل می‌کنند.

برای افرادی که به بدن‌سازی مشغول هستند، باید بدانند که انواع مواد غذایی درشت مغذی و ریز مغذی برای توسعه عضلات بدن لازم است. گرده زنبور عسل با دارا بودن انواع مواد مغذی می‌تواند برای این منظور مفید باشد. این مواد غذایی انرژی‌زا هستند و برای فعالیت‌های بدنی لازم است.

می‌توانید با گرده زنبور عسل و عسل، صورت خود را پرتر و پرخاکری کنید. این توصیه نباید به معنای تنها مصرف مواد شیرین باشد، بلکه توصیه به مصرف غذاهایی است که حاوی مواد مغذی، به‌ویژه قند مفید هستند. عسل و گرده عسل حاوی انواع مختلفی از قندها هستند، اما درصد گلوکز، که یکی از قندهای مفید است، در آن‌ها بیشتر است. همچنین، حضور پروتئین‌های مختلف در گرده، به خواص مفید عسل کمک می‌کند تا فرآیند چاق شدن سریع‌تر و کامل‌تر رخ دهد.

برای جوان‌سازی و روشن کردن پوست، می‌توانید از مواد طبیعی و ارگانیک استفاده کنید. یکی از راه‌های ارگانیک، استفاده از ماسک گرده زنبور و عسل است. می‌توانید مقداری گرده و عسل را با هم مخلوط کرده و آن را به مدت ۳۰ دقیقه روی پوست خود قرار دهید. پس از آن، با آب ولرم صورت خود را بشویید. هر دو عسل و گرده، خاصیت التیام‌بخشی دارند و بهبود جریان خون به پوست را تسهیل می‌کنند.

برای افرادی که به بدن‌سازی مشغول هستند، باید بدانند که ترکیبی از مواد غذایی درشت مغذی و ریز مغذی برای توسعه عضلات بدن لازم است. گرده زنبور عسل با داشتن انواع مختلفی از مواد مغذی، می‌تواند برای این منظور مفید باشد. این مواد غذایی انرژی‌زا هستند و برای فعالیت‌های بدنی لازم است.

مصرف گرده گل برای مردان:

مردان معمولاً در مواجهه با تنش‌های روحی و عصبی مختلفی هستند که ممکن است تأثیر منفی بر عملکرد جنسی آن‌ها داشته باشد. استفاده از مکمل‌های غذایی مانند گرده زنبور عسل می‌تواند به افزایش قدرت کلی بدن، افزایش سوخت و ساز بدن، و کاهش استرس کمک کند. این مکمل‌ها ممکن است بهبود عملکرد دستگاه جنسی و روحیه مردان را ایجاد کنند.

گرده گل، به‌ویژه حاوی مقادیری از ماده ریزمغذی سلنیوم است که برای افزایش قدرت باروری مردان مناسب است.

خواص گرده گل برای زنان:

تنظیم سطح ترشح هورمون استروژن و کاهش التهابات تخمدان برای زنان و به‌خصوص قدرت باروری آنان حائز اهمیت است. گرده گل می‌تواند به عنوان منبعی از مواد مغذی ویتامینی و مواد مغذی دیگر برای بدن زنان عمل کند. همچنین، با کاهش التهابات جزئی تخمدان و تأمین بدن از لحاظ مواد مغذی، می‌تواند در کاهش درد دوران قاعدگی کمک کند. استفاده از گرده همراه با عسل می‌تواند توان بدن زنان را در دوران پریود بالا ببرد.

وقتی که بدن نمی‌تواند به اندازه کافی هورمون انسولین را تولید کند و میزان قند در خون کنترل نمی‌شود، فرد ممکن است دچار دیابت یا مرض قند شود. راه‌های متداول برای کنترل و مبارزه با این بیماری شامل تزریق انسولین و محدود کردن مصرف مواد غذایی حاوی قند است. قند در بیشتر مواد غذایی مصرفی ما وجود دارد.

بیشتر ما قند را با طعم شیرین آن می‌شناسیم و مواد غذایی شیرین‌تر را حاوی مقدار بیشتری قند می‌دانیم؛ اما باید تفاوت اساسی میان قند‌های مفید و غیرمفید را بدانیم. بدن همیشه به قند مفید نیاز دارد.

در خانواده قندها، گلوکز را برای تغذیه بدن مفیدتر از فروکتوز و ساکارز می‌دانند. گرده گل به علت وجود مقداری شهد گل و عسل، دارای مقادیری از تمامی خانواده قندها، فروکتوز، گلوکز و ساکارز است؛ اما مقدار گلوکز در ترکیب آن بیشتر است. از این رو مصرف آن برای بیماران دیابتی مفید است و به تنظیم سطح قند خونشان کمک می‌کند.

در مورد بیماری کرونا، این بیماری که به علت شیوع ویروس کرونا یا کووید ۱۹ شناخته می‌شود، عمدتاً دستگاه تنفسی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. گرده زنبور عسل با کاهش التهابات و بهبود عفونت‌های تنفسی ممکن است مفید باشد. برای دستیابی به نتایج بهتر، معجونی از گرده، عسل و آب لیمو می‌تواند موثر باشد.

گرده گل و عسل هر دو حاوی مواد آنتی‌اکسیدان و ضد سرطان هستند. آنتی‌اکسیدان‌ها به کاهش فرآیند اکسیداسیون و تولید رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. رادیکال‌های آزاد می‌توانند در بدن آسیب برسانند و سرطان را ایجاد کنند.

پروتئین‌های موجود در گرده گل تأثیر آنتی‌اکسیدانی دارند و می‌توانند برای انواع سرطان‌ها مفید باشند.

در مورد مشکلات پروستات، گرده زنبور می‌تواند به کاهش مشکلات پروستات کمک کند. بیشتر ناراحتی‌های پروستات ناشی از التهاب پروستات هستند و خواص ضد التهابی عسل می‌تواند در اینجا مفید باشد. استفاده از مقدار مناسب گرده تحت نظر پزشک می‌تواند به کاهش اثر‌گذاری میکروب‌ها و باکتری‌ها، و در نتیجه کاهش التهاب پروستات یا سایر بافت‌های بدن، کمک کند.

در مورد مشکلات معده، گرده زنبور به عنوان یک ماده ملین و روان‌کننده می‌تواند به دفع راحت‌تر مواد غذایی کمک کند. همچنین، آنزیم‌های موجود در بزاق دهان زنبور و کربوهیدرات‌هایی که در گرده وجود دارند، می‌توانند به بهتر هضم غذا و تسهیل فعالیت دستگاه گوارش کمک کنند. در صورت مشکلات دستگاه گوارش، مصرف گرده گل تحت نظر پزشک می‌تواند مفید باشد.

زمان مناسب برای مصرف گرده گل، به وضعیت شما و نیازهای بدنیتان بستگی دارد. برخی از افراد ترجیح می‌دهند گرده را همراه با غذا یا به ترکیب با مواد دیگر مثل آب، عسل یا غذاهای دیگر مصرف کنند. اما برای جلوگیری از مشکلات معده، بهتر است گرده گل را با معده خالی مصرف نکنید.

اگر تمایل دارید گرده را به تنهایی بخورید، بهتر است این کار را قبل از وعده‌های غذایی انجام دهید. اگر از گرده گل به شکل موضعی و برای استفاده مانند ساخت ماسک استفاده می‌کنید، بهتر است در ساعات پایانی شب یا زمانی که پوست کاملاً تمیز شده باشد، استفاده کنید.

با این حال، برخی موارد برای استفاده از گرده گل ممکن است مناسب نباشند. افرادی که دارای حساسیت‌های تنفسی یا پوستی هستند، ممکن است به گرده گل حساسیت نشان دهند، به خصوص در فصل بهار. اگر شما یا کسانی که می‌شناسید از این حساسیت‌ها رنج می‌برند، بهتر است از مصرف گرده گل خودداری کنید یا اگر توصیه شود، آن را با عسل یا غذاهایی که ممکن است گرده را در خود حل کنند، میل کنید.

بعضی افراد ممکن است مشکلاتی مانند آفت و قارچ در پوست یا حساسیت به نور ناشی از مصرف گرده گل داشته باشند، اما این موارد بیشتر به شرایط بدنی فرد استفاده‌کننده بستگی دارد. همچنین، ممکن است گرده گل به علت آلودگی قارچی به عوارضی مانند عفونت‌های قارچی منجر شود، بنابراین نگهداری و بهداشت مناسب گرده گل بسیار حیاتی است. این محصول باید از رطوبت، آفتاب و گرما دور باشد و ترجیحاً در دمای مناسب نگهداری شده و قبل از مصرف به دمای اتاق برسد.

همچنین مانند دیگر مواد طبیعی یا شیمیایی، گرده گل هم ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشد. بنابراین قبل از شروع مصرف آن، با پزشک خود مشورت کنید. افرادی که از داروهای جلوگیری از لخته خون مثل وارفارین یا کومادین استفاده می‌کنند، باید از مصرف گرده گل خودداری کنند.

همچنین، در دوران بارداری و در موارد نارسایی کلیه، بهتر است از مصرف گرده گل خودداری کنید.