تمرینات برای درمان بیش فعالی کودکان

بیش فعالی یکی از اختلالات رایج رفتاری در کودکان است که با علائمی چون بی‌قراری، مشکل در تمرکز، اضطراب، و پرخاشگری شناخته می‌شود. این اختلال می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر زندگی کودک، روابط اجتماعی او، عملکرد تحصیلی و حتی زندگی خانوادگی‌اش داشته باشد. یکی از راه‌های مؤثر در درمان این اختلال، استفاده از تمرینات خاص است که در کنار سایر روش‌های درمانی مانند کار درمانی ، به بهبود وضعیت کودک کمک می‌کند. این تمرینات می‌توانند به تقویت تمرکز، کاهش بی‌قراری، بهبود رفتارهای اجتماعی و حتی بهبود عملکرد تحصیلی کودک کمک کنند.

تمرینات تقویت تمرکز

یکی از مشکلات اصلی کودکان مبتلا به بیش فعالی، دشواری در تمرکز بر روی یک فعالیت خاص است. این کودکان غالباً به سرعت از یک کار به کار دیگری می‌پردازند و نمی‌توانند مدت زیادی بر روی یک موضوع یا فعالیت تمرکز کنند. تمریناتی که به تقویت توانایی توجه کمک می‌کنند، می‌توانند در این زمینه بسیار مؤثر باشند. برخی از این تمرینات عبارتند از:

● بازی‌های فکری و پازلی: پازل‌ها، بازی‌های شطرنج یا بازی‌های مشابه می‌توانند به کودک کمک کنند تا به دقت و تمرکز بیشتری روی یک فعالیت متمرکز شود.

● بازی‌های آموزشی: بازی‌هایی که نیاز به فکر کردن و حل مسائل دارند، مانند بازی‌های ذهنی یا کار با بلوک‌های ساختمانی، می‌توانند تمرکز کودک را تقویت کنند.

● تمرینات زمان‌بندی: انجام تمریناتی که نیاز به تکمیل در مدت زمان مشخص دارند، می‌تواند کودک را تشویق کند تا به فعالیت توجه بیشتری داشته باشد و دقت و تمرکز خود را بالا ببرد.

تمرینات حرکتی

کودکان بیش فعال معمولاً انرژی زیادی دارند و قادر نیستند به راحتی در یک مکان ثابت بنشینند. بنابراین، انجام تمرینات حرکتی می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا انرژی خود را به صورت سازنده تخلیه کنند و در عین حال مهارت‌های حرکتی خود را تقویت کنند. این تمرینات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

● ورزش‌های هوازی: دویدن، شنا، دوچرخه‌سواری یا پیاده‌روی‌های طولانی مدت می‌توانند به تخلیه انرژی کودک کمک کنند.

● تمرینات تعادلی: فعالیت‌هایی که نیاز به حفظ تعادل دارند، مانند تمرینات بر روی توپ‌های تعادلی یا راه رفتن روی خط، می‌توانند به تقویت هماهنگی بدن و توجه کودک کمک کنند.

● تمرینات تقویت عضلات: تمرینات تقویت عضلات مانند شنا رفتن یا انجام حرکات ورزشی که به تقویت قدرت بدن کمک می‌کنند، می‌توانند برای کاهش هیجان‌های اضافی مفید باشند.

تمرینات برای بهبود رفتارهای اجتماعی

کودکان بیش فعال اغلب در تعاملات اجتماعی خود دچار مشکلاتی می‌شوند و ممکن است با رفتارهای پرخاشگرانه، عدم رعایت نوبت و مشکلات مشابه روبرو شوند. تمرینات اجتماعی می‌توانند به بهبود این رفتارها و تقویت مهارت‌های اجتماعی کودک کمک کنند:

● بازی‌های گروهی: بازی‌هایی که در آن کودکان باید با هم همکاری کنند، مانند بازی‌های تیمی یا بازی‌های تخیلی، می‌توانند به کودک کمک کنند تا یاد بگیرد چگونه در گروه‌ها رفتار کند، نوبت بگیرد و به دیگران احترام بگذارد.

● شبیه‌سازی موقعیت‌های اجتماعی: درمانگر می‌تواند موقعیت‌های مختلف اجتماعی را برای کودک شبیه‌سازی کند و کودک را تشویق کند که در آن موقعیت‌ها رفتارهای مناسب نشان دهد. این تمرینات می‌توانند به کودک کمک کنند تا در موقعیت‌های اجتماعی واقعی، رفتارهای بهتری از خود نشان دهد.

● تقویت مهارت‌های ارتباطی: تمریناتی که بر تقویت مهارت‌های ارتباطی مانند گوش دادن فعال، بیان احساسات به شیوه مناسب و رعایت قوانین اجتماعی متمرکز هستند، می‌توانند به کودک کمک کنند تا روابط بهتری با دیگران برقرار کند.

تمرینات برای کاهش اضطراب و استرس

اضطراب و استرس معمولاً در کودکان مبتلا به بیش فعالی به علت عدم کنترل بر رفتارها و احساسات خود بروز می‌کند. انجام تمرینات آرامش‌بخش و ذهن‌آگاهی می‌تواند به کاهش اضطراب کمک کند:

●  تنفس عمیق: آموزش تکنیک‌های تنفس عمیق به کودک می‌تواند به او کمک کند تا در موقعیت‌های استرس‌زا آرامش خود را حفظ کند.

● مدیتیشن و آرامش ذهنی: تمرینات ساده مدیتیشن، مانند تمرکز بر تنفس و احساسات جسمی، می‌توانند به کودک در آرام‌سازی ذهن و کاهش اضطراب کمک کنند.

● یوگا: حرکات یوگا می‌توانند علاوه بر تقویت انعطاف‌پذیری بدن، به کاهش استرس و اضطراب کودک کمک کنند.

تمرینات برای بهبود مهارت‌های یادگیری

کودکان مبتلا به بیش فعالی ممکن است در یادگیری و انجام تکالیف مدرسه با مشکل مواجه شوند. تمریناتی که به تقویت مهارت‌های یادگیری کمک کنند، می‌توانند برای این کودکان مفید باشند:

● استفاده از تکنیک‌های یادگیری تعاملی: استفاده از بازی‌های تعاملی و روش‌های یادگیری غیرمستقیم می‌تواند به تقویت حافظه و توانایی یادگیری کودک کمک کند.

● شکستن تکالیف به مراحل کوچک: شکستن تکالیف بزرگ به مراحل کوچک‌تر می‌تواند به کودک کمک کند تا توجه خود را به طور متمرکز بر روی هر بخش از کار معطوف کند و از احساس اضطراب در برابر تکالیف بزرگ جلوگیری کند.

● استفاده از مواد آموزشی جذاب: استفاده از منابع آموزشی مانند ویدیوهای آموزشی، تصاویر یا بازی‌های آموزشی می‌تواند به کودک کمک کند تا مطالب را با علاقه و تمرکز بیشتری یاد بگیرد.

تمرینات تقویت مهارت‌های خودکنترلی

یکی از چالش‌های بزرگ کودکان بیش فعال، ناتوانی در کنترل رفتارهای خود است. تمریناتی که بر خودکنترلی متمرکز هستند، می‌توانند به کودکان کمک کنند تا رفتارهای خود را بهتر مدیریت کنند:

● تمرینات تأخیر در واکنش: انجام تمریناتی که در آن کودک باید واکنش خود را به تأخیر بیندازد یا منتظر نوبت خود بماند، می‌تواند به او کمک کند تا مهارت‌های خودکنترلی را تقویت کند.

● تقویت مهارت‌های تصمیم‌گیری: تمریناتی که به کودک کمک می‌کند تا از میان گزینه‌های مختلف تصمیم بگیرد و از رفتارهای فوری خودداری کند، می‌توانند در این زمینه مفید باشند.

نقش کاردرمانی در تمرینات برای درمان بیش فعالی کودکان

کاردرمانی با ارائه تمرینات خاص به کودکان بیش‌فعال کمک می‌کند تا تمرکز خود را افزایش داده و رفتارهای تکانشی را کنترل کنند. این تمرینات شامل فعالیت‌های حسی-حرکتی، بازی‌های هدفمند و تکنیک‌های آرام‌سازی هستند. همچنین، تمرینات هماهنگی عصب-عضله و برنامه‌های منظم حرکتی به بهبود کنترل توجه کمک می‌کنند.

نکته‌ای حائز اهمیت آن است که در دهه‌های اخیر، هوش مصنوعی گام‌های بلندی در مسیر پیشرفت برداشته است. یکی از رویکردهای نوینی که در کلینیک کاردرمانی آریان به آن توجه ویژه‌ای شده، بهره‌گیری از فناوری هوش مصنوعی در تمرینات کاردرمانی ویژه بیش فعالی کودکان است. این تمرینات، به‌صورت تخصصی ، تنها در این مرکز و تحت نظارت دکتر نعیمی ارائه می‌شود. کاردرمانی کودکان بیش فعال با طراحی فعالیت‌های متناسب با نیاز هر کودک، می‌توانند مهارت‌های خودکنترلی را تقویت کرده و در نتیجه، روند یادگیری و عملکرد اجتماعی آن‌ها را بهبود ببخشند.

نتیجه‌گیری

تمرینات مختلف برای درمان بیش فعالی در کودکان می‌توانند تأثیرات زیادی بر بهبود علائم این اختلال داشته باشند. این تمرینات به کودک کمک می‌کنند تا مهارت‌هایی همچون تمرکز، کنترل هیجانات، مهارت‌های اجتماعی و حرکتی را تقویت کرده و در نتیجه زندگی روزمره او بهبود یابد. والدین و درمانگران باید با همکاری یکدیگر تمرینات مناسب را برای کودک انتخاب کنند تا به پیشرفت او کمک کنند و از بروز مشکلات بلندمدت جلوگیری کنند.