علل و انواع پوشش قهوه‌ای زبان: ۹ دلیل و نشانه‌های مختلف

“چگونگی بررسی وضعیت سلامت از طریق زبان”

زبان به عنوان یک آینه از وضعیت سلامتی بدن شما عمل می‌کند. هرگونه مشکل یا اختلال در بدن می‌تواند در رنگ، بافت و ساختار زبان مشخص شود. این بررسی می‌تواند به شما اطلاع دهد که آیا مواد مغذی کافی مصرف می‌کنید یا آیا مشکلاتی مانند بیماری‌های دستگاه گوارش دارید یا خیر. رنگ و بافت زبان نشانگر مهمی از وضعیت سلامت شما است.

برای بررسی وضعیت زبان، می‌توانید جلوی آینه ایستاده، دهان خود را باز کنید و زبان خود را بیرون بیاورید. اگر زبان شما رنگ صورتی دارد و سطح آن خشن نیست، احتمالاً کاملاً سالم هستید. با پیر شدن بدن و کاهش سیستم ایمنی، زبان نیز ممکن است تغییراتی نشان دهد که به مشکلات سلامتی اشاره دارد. به طور کلی، زبان به عنوان نشانه‌ای از سلامت انسان شناخته می‌شود و می‌تواند به شما اطلاعاتی درباره مشکلات بدنیتان ارائه دهد.

زبان همچنین همانند سایر اعضای بدن انسان، با یک لایه اپیتلیوم پوشیده شده است که با توجه به محل قرار گرفتنش ساختار متفاوتی دارد. سطح زبان از جلو تا پایین صاف است، اما از بالا به پایین خشن و متمایل به خارج شدن است. این ماکولها (پاپیلاها) به شما کمک می‌کنند تا طعم‌های مختلف را تشخیص دهید.

زبان سالم معمولاً رنگ صورتی دارد و پاپیلاها دارای رنگ مایل به خاکستری یا سفید هستند. پس از خوردن غذا، ذرات غذایی می‌توانند بین پاپیلاها گیر کنند و باکتری‌ها شروع به تکثیر کنند، این اتفاق معمولاً منجر به تشکیل پلاک روی زبان می‌شود که می‌تواند مدتی پس از خوردن غذا ایجاد شود.

“دلایل قهوه‌ای شدن زبان و راهکارهای مقابله با آن”

پوشیده شدن زبان با پلاک قهوه‌ای می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله خوردن غذاهایی که حاوی رنگدانه‌ها هستند تا وجود بیماری‌های جدی در بدن. اغلب، زبان قهوه‌ای نشانه‌ای از مشکلات دستگاه گوارش است. همچنین، رنگ قهوه‌ای شدیدتر ممکن است نشانه‌ای از مشکلات بیشتر و جدی‌تر باشد. اما باید توجه داشت که بیماری‌های گوارش تنها دلیل ممکن بر پوشش قهوه‌ای زبان نیستند.

۱ – صبح بعد از خواب:
وجود پوشش قهوه‌ای، سفید-قهوه‌ای یا زرد-قهوه‌ای روی زبان در صبح بعد از خواب نشانه‌ای از اختلال در عملکرد بدن می‌باشد. معمولاً صبح ها ممکن است یک پوشش شفاف سفید روی زبان دیده شود که به راحتی با مسواک و خمیر دندان پاک می‌شود. اگر پلاک قهوه‌ای روشن صبح ها وجود داشته باشد و پس از مسواک زدن به راحتی پاک نشود، این ممکن است نشانه اختلالاتی در دستگاه گوارش یا سیستم برونش‌ریوی باشد.

۲ – سیگار کشیدن:
گرچه به نظر می‌آید که پوشش قهوه‌ای زبان و سیگار کشیدن با هم سازگار نیستند، اما افراد سیگاری معمولاً لکه‌های تیره‌ای روی زبان و دندان‌های خود دارند. رزین‌های موجود در سیگار باعث تیرگی رنگ می‌شوند و این تغییرات رنگی ممکن است با گذر زمان افزایش یابد.

۳ – مصرف چای و قهوه:
مصرف بیش از حد چای قهوه نیز می‌تواند باعث شدن پلاک قهوه‌ای روی زبان شود. در این موارد، پوشش قهوه‌ای زبان پس از خوردن غذاهایی مانند شکلات یا نوشیدن مقدار زیادی چای قهوه به وجود می‌آید. این نشانه‌ها پس از تمیز کردن دهان و دندان‌ها معمولاً از بین می‌روند.

در نهایت، برای پیشگیری از پوشش قهوه‌ای زبان، می‌توانید مصرف بیش از حد چای و قهوه را محدود کنید، دندان‌ها، لثه‌ها و زبان را به طور منظم با مسواک، خمیر دندان و دهان‌شویه‌های مخصوص تمیز کنید.

۴ – آنتی بیوتیک ها و داروها:
استفاده از برخی داروها می‌تواند باعث شدن پوشش قهوه‌ای یا قهوه‌ای تیره روی زبان شود. به عنوان مثال، مصرف داروهایی مانند pharyngosept که برای درمان التهاب لوزه‌ها و بیماری‌های گلو استفاده می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد پلاک قهوه‌ای شود. همچنین، مصرف مالاویت و دیگر داروها نیز ممکن است زبان را تحریک کنند. در برخی موارد، پس از قطع دارو، عوارض جانبی نیز از بین می‌روند. اما در موارد دیگر، پلاک قهوه‌ای روی زبان نیازی به حذف دارو یا تغییر درمان ندارد.

۵ – بیماری‌های قارچی حفره دهان:
مبتلا شدن به بیماری‌های قارچی حفره دهان می‌تواند یکی از دلایلی باشد که پوشش قهوه‌ای روی زبان ایجاد شود. این بیماری‌ها با میکوز غشای مخاطی حفره دهان شروع می‌شوند و پلاک سفیدی روی زبان ظاهر می‌شود که با مسواک زدن به سختی حذف می‌شود. اگر درمان به موقع شروع نشود، پلاک شروع به تیره شدن می‌کند و در حالت‌های پیشرفته، پلاک کانونی زرد مایل به قهوه‌ای شکل می‌گیرد. در این صورت، باید فوراً به پزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را شروع کنید.

۶ – دیس‌باکتریوز و مسمومیت غذایی:
پوشش قهوه‌ای روی زبان ممکن است نشانه‌ای از مسمومیت غذایی یا دیس‌باکتریوز روده باشد، به ویژه اگر با علائمی مانند تلخی دهان، یبوست یا اسهال همراه باشد. در این موارد، باید فوراً به پزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را شروع کنید، زیرا تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند جلوی عوارض جدی‌تر را بگیرد.

با در نظر گرفتن علائم و شرایط مختلفی که می‌تواند پوشش قهوه‌ای روی زبان را ایجاد کند، در صورت بروز این مشکل، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا تشخیص صحیح و درمان مناسب را دریافت کنید.

۷ – استوماتیت:
پوشش قهوه‌ای صبح روی زبان ممکن است نشانه‌ای از ابتلا به استوماتیت باشد. در این حالت، در مراحل اولیه بیماری، یک لایه سفید تشکیل می‌شود که مخاط دهان را می‌پوشاند و هنگام برداشتن باعث درد می‌شود. اغلب افراد در این مرحله به پزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را شروع می‌کنند. اما اگر به دلایلی، مثلاً عدم مراقبت به موقع، درمان به تعویق افتاده باشد، پلاک به تدریج از سفید به قهوه‌ای تغییر می‌کند و نشان دهنده پیشرفت بیماری است. در این صورت، بهتر است درمان را سریعاً شروع کرد.

۸ – کم‌آبی بدن:
وقتی زبان قهوه‌ای است، ممکن است به دلیل کم‌آبی بدن باشد. اختلالات شدید و طولانی‌مدت دستگاه گوارش معمولاً با کم‌آبی بدن همراه است. در این صورت، فقط افزایش مصرف مایعات کافی نخواهد بود، بلکه نیاز به مشاوره و درمان تحت نظارت یک متخصص گوارش دارید.

۹ – کمبود ویتامین B و علل دیگر:
زبان قهوه‌ای ممکن است نشانه بیماری‌های مختلفی مانند کمبود ویتامین B، کمبود ویتامین B12، کم‌آبی بدن، کمای دیابتی، بیماری آدیسون و برخی دیگر باشد. برای تشخیص صحیح، نیاز به مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات لازم است. درمان مسائلی مانند کم‌آبی بدن یا کمبود ویتامین B نیازمند رعایت نکات و مصرف داروهای مناسب است.

“دلایل پلاک زبان در کودکان و راه‌های مقابله با آن”

در کودکان، ظاهر پوشش قهوه‌ای روی زبان ممکن است نشان دهنده مشکلاتی مشابه با بزرگسالان باشد. ابتدا، یک پزشک متخصص بررسی می‌کند که پلاک کجا بیشتر جمع شده است. اگر لایه‌ی ضخیمی در نوک زبان باشد، ممکن است مشکلات ریه و برونش را نشان دهد. اگر پلاک به‌طور یکنواخت در نوک زبان قرار داشته باشد، ممکن است نشانه‌ای از شروع مشکلات دوطرفه ریه باشد.

اگر کودک دارای پوشش قهوه‌ای در مرکز زبان است، این احتمالاً نشان دهنده مشکلات دستگاه گوارش است. در این صورت، بهتر است کودک به یک پزشک متخصص اطفال با تجربه مراجعه کند تا مشکل را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.

برای مقابله با پلاک، ابتدا باید دندان‌ها، لثه‌ها، سطح داخلی گونه‌ها و زبان را با مسواک و خمیر دندان به طور کامل تمیز کنید. سپس ببینید که آیا پلاک دوباره ظاهر می‌شود یا خیر. اگر پس از تمیزکاری‌های دهانی پلاک دوباره ظاهر شود، بهتر است با پزشک مراجعه کنید. اما اگر پس از اقدامات بهداشتی دقیق پلاک ناپدید شود و دوباره ظاهر نشود، احتمالاً دلیل آن رنگ‌آمیزی با غذا یا دارو است و نیازی به درمان خاصی ندارد.

به علاوه، می‌توانید با شستشوی دهان با جوشانده گل بابونه یا گل همیشه بهار یا جویدن یک تکه کوچک بره‌موم، علائم پلاک را کاهش دهید. همچنین باید به علت ایجاد کننده آن پی ببرید، زیرا اگر آن از بین برود، پلاک هم به طور خودکار ناپدید خواهد شد.

“انواع دیگر پلاک در زبان و علت آن‌ها”

گاهی زبان به دلیل مواد غذایی حاوی رنگ یا هوای گرم و خشک زرد می‌شود که این رنگ پس از مدتی معین از بین می‌رود. در موارد دیگر، زبان زرد نشان دهنده عملکرد ضعیف دستگاه گوارش و کبد است. اگر کل زبان با یک لایه نازک از پلاک زرد با چگالی متوسط پوشیده شده باشد، فرد ممکن است مبتلا به کولیتیس، استاز صفرا یا افزایش اسیدیته معده باشد.

پوشش چرب نشان دهنده هضم ضعیف است، رنگ زرد روشن نوک زبان نشانه هپاتیت است و زردی شدید پشت زبان ممکن است نشانه سیروز کبدی باشد. رنگ خاکستری قهوه‌ای ممکن است به دلیل گاستروانتریت مزمن باشد، زبان خاکستری مایل به زرد و خاکستری مایل به زرد نشانگر کم آبی بدن است و رنگ مایل به آبی پوشش زبان ممکن است نشان دهنده تیفوس یا اسهال خونی باشد. قارچ با رنگ سبز زبان آشکار می‌شود.

لکه‌های بنفش روی زبان نشانگر رکود خون می‌باشد و یک پوشش قهوه‌ای روی تمام سطح زبان ممکن است نشانگر بیماری‌های شدید ریه و دستگاه گوارش باشد. در موارد دیگر، می‌توان یک پوشش قهوه‌ای در ناحیه پایه زبان یا پلاک سیاه در مرحله اولیه بیماری‌های وبا یا کرون دید.