چه اتفاقی می‌افتد اگر فتق عمل نشود؟

فتق به وقوع می‌پیوندد هنگامی که یک قسمت از بافت یا عضوی از جای خود بیرون می‌آید. این موضوع به‌طور معمول در نواحیی مانند شکم، کشاله ران و اطراف بیضه‌ها رخ می‌دهد. در حالت خفیف، نیازی به جراحی نیست، اما در موارد شدید باید توسط پزشک عمل شود. علائم فتق ممکن است شامل درد در ناحیه‌ای که فتق ایجاد شده، و یا علائم دیگر مانند سرفه باشد. فعالیت‌های روزمره و ورزش، می‌توانند تأثیر گذاری زیادی بر افراد داشته باشند. استفاده از پوشیدنی‌های حمایتی مخصوص می‌تواند کمک کننده باشد. درمان مؤثر فتق فقط از طریق جراحی امکان‌پذیر است و باید به شدتی بررسی شود. به‌علاوه، عدم درمان فتق می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری شود.

فتق به معنای بروز بخشی از بافت یا عضوی از محل خود است. این موضوع اغلب در نواحی مختلفی از بدن مانند شکم، کشاله ران و اطراف بیضه‌ها اتفاق می‌افتد. انواع شایع فتق عبارتند از:

۱- فتق اینگوینال یا فتق کشاله ران: در این نوع فتق، بخشی از کانال اینگوینال نزدیک به بیضه‌ها درگیر می‌شود که باعث برجستگی یک قسمت از کشاله ران یا کیسه بیضه می‌شود.

۲- فتق هیاتال: این نوع فتق مرتبط با قسمتی از معده است که به پرده دیافراگم وصل می‌شود. این فتق معمولاً در افراد سالخورده رخ می‌دهد و ممکن است با رفلکس معده همراه باشد.

۳- فتق ناف: بیشتر در نوزادان و کودکان دیده می‌شود و با بروز بخشی از روده‌ها از ناحیه ناف همراه است. این نوع فتق ممکن است با تقویت عضلات شکم خودبه‌خود بهبود یابد، اما در موارد شدید به عمل جراحی نیاز است.

۴- فتق شکمی: وقتی بخشی از بافت از یک سوراخ در ماهیچه‌های شکم بیرون می‌آید، فتق شکمی ایجاد می‌شود، که اغلب به علت چاقی یا بارداری رخ می‌دهد.

فتق اینگوینال و ناباروری
فتق اینگوینال یا کشاله ران یکی از شایع‌ترین انواع فتق است و در حدود ۶۶ درصد از موارد فتق را تشکیل می‌دهد. این نوع فتق زمانی رخ می‌دهد که روده از ناحیه ضعیف یا نقطه پارگی در دیوار شکم بیرون می‌آید، معمولاً در کانال اینگوینال. این نزدیکی به دستگاه‌های تولید مثل و باروری ممکن است نگرانی‌های مربوط به ناباروری را برانگیزد. این عارضه معمولاً ناباروری را ایجاد نمی‌کند، اما در صورت عدم درمان، ممکن است به مشکلات بیشتری منجر شود.

درمان فتق شامل استفاده از فتق بندها، درمان‌های دارویی و عمل جراحی می‌شود. برای فتق هیاتال، داروهایی که می‌توانند اسید معده را کاهش دهند، ممکن است تجویز شوند.

مهم است که علائم فتق را بشناسید و اگر مشکوک به داشتن آن هستید، به پزشک مراجعه کنید. فتق درمان‌نشده به‌خودی‌خود از بین نمی‌رود و می‌تواند خطرناک باشد. پزشک می‌تواند فتق شما را ارزیابی کرده و بهترین گزینه درمانی را تعیین کند.

روش‌های مختلف جراحی فتق شامل:

1. **عمل باز**: در این روش، برشی در بدن و در محل فتق ایجاد می‌شود. بافت بیرون‌زده در جای خود قرار می‌گیرد و دیواره ماهیچه‌ای ضعیف شده هم از طریق بخیه دوباره ترمیم می‌شود. ممکن است از نوعی توری مخصوص پزشکی در ناحیه موردنظر استفاده شود که در طول درمان وظیفه حمایت از ناحیه درگیر را ایفا می‌کند.

2. **عمل لاپاراسکوپی**: در این روش، برش‌های کوچکی ایجاد می‌شود و از ابزارهای جراحی کم حجم برای تکمیل عمل استفاده می‌شود.

3. **عمل رباتیک**: در این روش، ترمیم فتق با استفاده از برش‌های کوچک در ناحیه درگیر انجام می‌شود و جراح از طریق کنسول هدایت‌کننده، ابزار جراحی را باهدف ترمیم ناحیه بیرون‌زده هدایت می‌کند.

هرکدام از روش‌های جراحی فتق مزایا و معایب خودشان را دارند و درنهایت بسته به تشخیص پزشک و شرایط بیمار انتخاب می‌شود. مدت‌زمان عمل فتق حدود ۳ الی ۴ ساعت است. عوارض بعد از عمل جراحی فتق ممکن است شامل بازگشت فتق، درد و مشکلات مربوط به بیهوشی باشد. بهبودی بستگی به شرایط بدنی بیمار، نوع فتق و روش جراحی دارد. درد بعد از عمل معمولاً توسط داروهای مسکن کنترل می‌شود. برخی از انواع فتق نیاز به انجام آزمایش آندوسکوپی دارند که ممکن است باعث ایجاد درد موقت شود، اما این هم با بی‌حس‌کننده‌های موضعی کنترل می‌شود.

ایجاد ناباروری در مردان بعد از عمل فتق بیضه، یک باور عمومی است، اما در واقعیت، اگر عمل به درستی انجام شود و به عروق و لوله‌های اسپرم آسیب نرسد، فتق بیضه باعث ناباروری نمی‌شود.

برای درمان فتق بدون جراحی یا کاهش علائم، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

استفاده از فتق بندها: این لباس‌های حمایتی مخصوصی به نواحی بیرون‌زده کمک می‌کنند تا به‌جای طبیعی خودشان برگردند.

افزایش مصرف فیبر: مصرف بیشتر فیبر می‌تواند به رفع یبوست کمک کند و این مسأله می‌تواند باعث تشدید علائم و بیرون‌زدگی فتق شود. غلات کامل، میوه‌ها و سبزی‌ها از منابع خوبی برای فیبر هستند.

کم کردن حجم وعده‌های غذایی: تغییرات در رژیم غذایی می‌تواند به کاهش علائم فتق کمک کند. این شامل خوردن وعده‌های غذایی سنگین، خم شدن و دراز کشیدن موقع خوردن غذا و حفظ وزن مناسب می‌شود.

• اصلاح رژیم غذایی:
بعضی از غذاها ممکن است برای فتق مناسب نباشند. مثلاً خوردن گوجه‌فرنگی و غذاهای پر ادویه و تند می‌تواند به فتق ضربه بزند.

• ترک سیگار:
سیگار کشیدن می‌تواند باعث افزایش انواع مختلف فتق شود. پس بهتر است از سیگار کشیدن پرهیز کرد.

• ورزش:
انجام تمرینات ورزشی با هدف تقویت عضلات اطراف ناحیه‌ی دچار فتق، می‌تواند به کاهش برخی علائم یا پیشگیری از بروز فتق کمک کند. اما ورزش‌های سنگین مانند وزنه‌برداری یا ورزش‌هایی که فشار زیادی به شکم وارد می‌کنند، به فتق کمک نمی‌کنند. بهتر است تمرینات ورزشی را با توجه به نظر پزشک و فیزیوتراپیست انجام داده و از حرکات ساده ورزشی استفاده کرد.