همه چیز درباره افسردگی: علائم، علل و راه‌های درمان

افسردگی چیست؟

افسردگی یک اختلال خلقی است که باعث ایجاد احساس غم و اندوه مداوم و از دست دادن علاقه و انگیزه می‌شود. این حالت را اختلال افسردگی اساسی یا افسردگی بالینی نیز می‌نامند. در این مقاله می‌خواهیم ببینیم افسردگی چیست، چه علائمی دارد و چگونه باید با آن مقابله کرد. پس تا پایان با ما همراه باشید.

افسردگی می‌تواند احساسات، افکار و رفتار افراد را تحت تأثیر قرار دهد و مشکلات روحی و جسمی مختلفی ایجاد کند. این مشکلات می‌توانند در انجام فعالیت‌های روزانه اختلال ایجاد کنند و گاهی اوقات افراد را به این نتیجه برسانند که زندگی ارزش زیستن را ندارد.

علائم افسردگی

افسردگی فقط احساس غمگینی یا ضعف لحظه‌ای نیست. بلکه یک مشکل پیچیده است که نمی‌توان آن را به سرعت حل کرد. علائم افسردگی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
احساس غمگینی عمیق و مداوم
از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً از آنها لذت می‌بردید
تغییرات در وزن و اشتها
مشکلات خواب
احساس بی‌ارزشی یا گناه
دشواری در تمرکز
افکار مربوط به مرگ یا خودکشی

درمان افسردگی

افسردگی یک وضعیت پزشکی قابل درمان است که نیاز به مداخله دارد. این درمان ممکن است شامل دارو، روان‌درمانی یا ترکیبی از هر دو باشد. روند درمانی در برخی موارد ممکن است طولانی شود، اما بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی می‌توانند با درمان مداوم بهبود پیدا کنند.

بنابراین، اگر احساس می‌کنید که دچار افسردگی هستید، مهم است که به یک متخصص مراجعه کنید تا بهترین راهکار درمانی برای شما تعیین شود.

افسردگی معمولاً چه زمانی شروع می‌شود؟

افسردگی معمولاً در دهه ۲۰ یا ۳۰ سالگی شروع می‌شود، اما ممکن است در هر سنی رخ دهد. زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این عارضه هستند.

دلایل ایجاد افسردگی چیست؟

دقیقاً مشخص نیست که چه چیزی باعث افسردگی می‌شود، اما چندین عامل می‌توانند در این امر دخیل باشند:

1. عوامل ارثی: افسردگی می‌تواند در خانواده‌ها شایع باشد. اگر افراد نزدیک شما نیز به این بیماری مبتلا باشند، احتمال ابتلای شما بیشتر است. تحقیقات برای شناسایی ژن‌های مرتبط با افسردگی ادامه دارد.

2. تغییرات فیزیکی در مغز: برخی افراد مبتلا به افسردگی تغییراتی در ساختار مغز خود دارند. اگرچه این تغییرات دقیقاً مشخص نشده‌اند، اما به تعیین علل افسردگی کمک می‌کنند.

3. تغییرات هورمونی: نوسانات هورمونی می‌توانند باعث افسردگی شوند. این تغییرات ممکن است در دوران بارداری، پس از زایمان، مشکلات تیروئید، یائسگی و سایر شرایط رخ دهند.

4. انتقال‌دهنده‌های عصبی: مواد شیمیایی طبیعی مغز که به حفظ ثبات خلق و خو کمک می‌کنند، ممکن است در افسردگی نقش داشته باشند. تغییرات در عملکرد این انتقال‌دهنده‌های عصبی می‌توانند به درک و درمان افسردگی کمک کنند.

عوامل شایع افسردگی

عزت نفس پایین و ویژگی‌های شخصیتی: افرادی که به خود انتقادی، وابستگی زیاد یا بدبینی دارند، بیشتر در معرض افسردگی هستند.
رویدادهای آسیب‌زا یا استرس‌زا: تجارب ناگوار مانند سوء استفاده فیزیکی یا جنسی، مرگ یا از دست دادن عزیزان، روابط عاطفی دشوار یا مشکلات مالی می‌توانند باعث افسردگی شوند.
سابقه خانوادگی: داشتن بستگان نزدیک با سابقه اعتیاد به الکل، اختلال دوقطبی، افسردگی یا خودکشی خطر ابتلا به افسردگی را افزایش می‌دهد.
فشارهای محیطی: افرادی که از حمایت کافی برخوردار نیستند، به ویژه افراد لزبین، همجنس‌گرا، دوجنسه یا تراجنسیتی، ممکن است بیشتر دچار افسردگی شوند.
سایر اختلالات سلامت روان: مشکلاتی مانند اختلال اضطراب یا اختلال استرس پس از سانحه می‌توانند با افسردگی همراه باشند.
مصرف مواد: مصرف زیاد الکل، سیگار یا مواد مخدر می‌تواند خطر افسردگی را افزایش دهد.
بیماری‌های جدی یا مزمن: بیماری‌هایی مانند سرطان، سکته مغزی، بیماری قلبی می‌توانند باعث افسردگی شوند.
داروها: برخی داروها، مانند داروهای فشار خون بالا یا قرص‌های خواب، ممکن است خطر ابتلا به افسردگی را افزایش دهند.
مشکلات روابط و کاری: درگیری‌های خانوادگی، مشکلات روابط عاطفی، و مشکلات کاری یا تحصیلی می‌توانند باعث افسردگی شوند.
منزوی بودن: افرادی که از جامعه و خانواده دور هستند، بیشتر در معرض افسردگی قرار دارند.

افسردگی یک اختلال پیچیده است که توسط عوامل متعددی ایجاد می‌شود. اگر احساس می‌کنید که دچار افسردگی هستید، مهم است که به یک متخصص مراجعه کنید تا بهترین روش درمانی برای شما تعیین شود.

چگونه از افسردگی پیشگیری کنیم؟

هیچ راه قطعی و تضمینی برای پیشگیری از افسردگی وجود ندارد. با این حال، می‌توان با تقویت اراده و تاب‌آوری، کنترل استرس و تقویت عزت نفس، احتمال ابتلا به افسردگی را کاهش داد. یکی از مهم‌ترین اقدامات برای جلوگیری از بدتر شدن افسردگی، شروع درمان و مراجعه به یک مشاور یا روانشناس متخصص در صورت مشاهده اولین علائم است.

علائم افسردگی چیست؟

افسردگی می‌تواند یک بار در طول زندگی فرد رخ دهد یا در برخی موارد چندین بار بازگردد. در طول هر دوره افسردگی، علائم مختلفی ممکن است بروز کنند. این علائم ممکن است هر روز تکرار شوند و عبارتند از:

غمگینی، گریه بی‌دلیل، احساس پوچی یا ناامیدی
احساس بی‌ارزشی، گناه و سرزنش خود به خاطر شکست‌های گذشته
مشکل در فکر کردن، تمرکز، تصمیم‌گیری و به خاطر سپردن چیزها
کندی در فکر کردن، صحبت کردن یا حرکت کردن
طغیان خشم، تحریک‌پذیری یا ناامیدی حتی در مورد مسائل کوچک
از دست دادن علاقه یا لذت در فعالیت‌های عادی مانند سرگرمی‌ها، ورزش یا رابطه جنسی
کاهش اشتها و کاهش وزن یا افزایش اشتها و افزایش وزن کنترل نشده
اضطراب و بی‌قراری
مشکلات فیزیکی غیر قابل توضیح مانند کمردرد یا سردرد
افکار مکرر درباره مرگ یا خودکشی یا اقدام به خودکشی
اختلالات خواب، شامل بی‌خوابی یا خواب زیاد
خستگی و کمبود انرژی

این علائم اغلب آنقدر شدید هستند که برای بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی مشکلات قابل توجهی در فعالیت‌های روزانه مانند کار، تحصیل، فعالیت‌های اجتماعی یا روابط با دیگران ایجاد می‌کنند. افراد ممکن است احساس ناراحتی یا ناامیدی کنند، بدون اینکه دلیل آن را بدانند.

با توجه به پیچیدگی افسردگی و تاثیرات گسترده آن بر زندگی فرد، مهم است که با مشاهده اولین علائم، به دنبال کمک حرفه‌ای باشیم. تقویت عزت نفس، کنترل استرس و ایجاد سبک زندگی سالم می‌تواند به پیشگیری و مدیریت افسردگی کمک کند.

علائم افسردگی در کودکان و نوجوانان چیست؟

افسردگی در کودکان و نوجوانان ممکن است علائم و نشانه‌هایی مشابه با بزرگسالان داشته باشد، اما برخی تفاوت‌ها نیز وجود دارد:

علائم افسردگی در کودکان خردسال:
غمگینی و تحریک‌پذیری
تلاش برای همیشه با والدین بودن
اضطراب
دردهای بی‌دلیل
امتناع از رفتن به مدرسه
ضعف و کم‌تحرکی

علائم افسردگی در نوجوانان:
غمگینی و تحریک‌پذیری
افکار منفی و احساس بی‌ارزشی
عصبانیت
عملکرد ضعیف در مدرسه
احساس سوء تفاهم
حساسیت مفرط
مصرف مواد مخدر یا الکل
پرخوری یا کاهش اشتها
خواب نامنظم
آسیب‌رساندن به خود
از دست دادن علاقه به فعالیت‌های عادی
اجتناب از تعاملات اجتماعی

علائم افسردگی در دوران سالمندی چیست؟

افسردگی یک بخش طبیعی از پیری نیست و نباید آن را نادیده گرفت. افسردگی در افراد مسن به ندرت تشخیص داده می‌شود و درمان آن نیز کم‌تر صورت می‌گیرد. افراد مسن ممکن است در درخواست کمک تردید کنند. علائم و نشانه‌های افسردگی در سالمندان ممکن است متفاوت باشد یا کمتر از افراد جوان‌تر باشد:

خستگی، از دست دادن اشتها، مشکلات خواب، یا از دست دادن علاقه به رابطه جنسی که به دلیل بیماری یا مصرف دارو نیست
مشکلات حافظه یا تغییرات شخصیتی
افکار خودکشی یا احساس شدید میل به مرگ، به ویژه در مردان مسن
تلاش برای در خانه ماندن به جای معاشرت یا انجام کارهای جدید
احساس درد فیزیکی که دلیل پزشکی ندارد

درک علائم افسردگی در کودکان، نوجوانان و سالمندان مهم است تا بتوان به موقع به آنها کمک کرد. در هر سنی، علائم ممکن است متفاوت باشند و نیاز به توجه ویژه دارند. اگر علائم افسردگی را مشاهده کردید، مهم است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید.

روش‌های تشخیصی افسردگی چیست؟

تشخیص افسردگی معمولاً با معاینه فیزیکی شروع می‌شود. در طول این معاینه، پزشک سوالاتی در مورد سلامت کلی فرد می‌پرسد تا مطمئن شود که افسردگی با یک مشکل سلامت جسمی زمینه‌ای مرتبط نیست. در صورت نیاز، آزمایش‌های آزمایشگاهی انجام می‌شود، مانند آزمایش خون یا بررسی عملکرد غده تیروئید.

مراحل تشخیص افسردگی

1. معاینه فیزیکی:
پزشک وضعیت عمومی سلامت فرد را بررسی می‌کند.
سوالاتی در مورد علائم جسمی و سابقه پزشکی پرسیده می‌شود.
ممکن است آزمایش خون یا آزمایش عملکرد غده تیروئید انجام شود تا علل جسمی احتمالی رد شوند.

2. ارزیابی روانپزشکی:
متخصص سلامت روان سوالاتی درباره علائم، افکار، احساسات و الگوهای رفتاری می‌پرسد.
ممکن است از فرد خواسته شود پرسشنامه‌ای را تکمیل کند تا اطلاعات بیشتری به دست آید.

انواع افسردگی

افسردگی می‌تواند به اشکال مختلفی بروز کند و هر فردی ممکن است علائم متفاوتی داشته باشد. برخی از انواع رایج افسردگی عبارتند از:

پریشانی اضطرابی: بی‌قراری یا افسردگی همراه با نگرانی در مورد رویدادهای احتمالی یا از دست دادن کنترل.
ویژگی‌های غیر معمول: افسردگی با سرخوشی موقت، افزایش اشتها، نیاز به خواب زیاد، حساسیت به طرد و احساس سنگینی در اندام‌ها.
صفات مختلط: ترکیب عزت نفس بالا و شیدایی پرانرژی همزمان با افسردگی و صحبت زیاد.
کاتاتونیا: افسردگی همراه با فعالیت حرکتی غیرقابل کنترل، حرکات بی‌هدف یا وضعیت‌های ثابت و سفت.
ویژگی‌های مالیخولیایی: افسردگی با سردی در پاسخ به چیزهایی که قبلاً شادی آور بودند، بدتر شدن خلق و خو، ضعف یا بی‌قراری پس از بیدار شدن در صبح زود.
ویژگی‌های فصلی: افسردگی ناشی از تغییرات فصلی و کاهش نور خورشید.
شروع حوالی زایمان: افسردگی که در دوران بارداری یا پس از زایمان رخ می‌دهد.
ویژگی‌های روان‌پریشی: افسردگی همراه با هذیان یا توهم نارسایی شخصی یا سایر افکار منفی.

تشخیص و درمان افسردگی نیازمند توجه و دقت متخصصان است. اگر شما یا کسی که می‌شناسید علائم افسردگی را تجربه می‌کنید، مهم است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید تا بهترین روش‌های درمانی انتخاب شود و کیفیت زندگی بهبود یابد.

 تشخیص نوع افسردگی

تشخیص صحیح نوع افسردگی برای انتخاب درمان مناسب بسیار مهم است.

درمان افسردگی

چگونه افسردگی درمان می‌شود؟

برای بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی، داروها و روان‌درمانی موثر هستند. در مرحله اولیه، پزشک یا روانپزشک ممکن است داروهای مختلفی را برای تسکین علائم تجویز کند. بسیاری از افراد ممکن است از روان‌درمانی با روانپزشک، روانشناس یا سایر متخصصان سلامت روان بهره‌مند شوند.

در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان یا شرکت در یک برنامه سرپایی برای بهبود علائم باشد.

داروهای افسردگی

داروهای مورد استفاده در درمان افسردگی باید تحت نظارت پزشک تجویز شوند. داروهای ضدافسردگی به چندین گروه تقسیم می‌شوند:

مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs): پزشکان معمولاً با تجویز SSRI شروع می‌کنند. این داروها نسبت به انواع دیگر ضدافسردگی‌ها ایمن‌تر هستند و عوارض جانبی کمتری دارند.

مهارکننده‌های بازجذب سروتونین-نوراپی‌نفرین (SNRIs): این داروها نیز در درمان افسردگی موثر هستند و ترکیبی از اثرات روی سروتونین و نوراپی‌نفرین دارند.

داروهای ضدافسردگی غیرمعمول: این داروها در هیچ یک از دسته‌بندی‌های دیگر قرار نمی‌گیرند اما ممکن است برای برخی افراد موثر باشند.

داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای: این داروها می‌توانند بسیار موثر باشند، اما عوارض جانبی جدی‌تری دارند. به همین دلیل، معمولاً به عنوان گزینه‌های دوم پس از SSRI تجویز می‌شوند.

مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs): این داروها به دلیل عوارض جانبی جدی و نیاز به رعایت رژیم غذایی خاص، معمولاً فقط زمانی تجویز می‌شوند که سایر داروها موثر نباشند.

سایر داروها: ممکن است داروهای دیگری نیز به داروهای ضدافسردگی اضافه شوند تا اثرات آنها تقویت شود. گاهی اوقات، ترکیبی از دو داروی ضدافسردگی، تثبیت‌کننده‌های خلق و خو یا داروهای ضد روان‌پریشی استفاده می‌شود. داروهای ضد اضطراب و محرک نیز می‌توانند به طور موقت اضافه شوند.

یافتن درمان موثر برای افسردگی ممکن است نیاز به آزمایش چندین دارو یا ترکیبی از داروها داشته باشد. این فرایند نیاز به صبر دارد، زیرا برخی داروها چندین هفته یا بیشتر طول می‌کشند تا اثر کامل خود را نشان دهند و بدن به عوارض جانبی آنها عادت کند. اگر علائم افسردگی را تجربه می‌کنید، مهم است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید تا بهترین روش‌های درمانی برای شما انتخاب شود.

ویژگی‌های ارثی و تأثیر داروهای ضد افسردگی

ویژگی‌های ارثی می‌توانند بر تأثیر داروهای ضد افسردگی بر فرد تأثیر بگذارند. در برخی موارد، نتایج آزمایش ژنتیکی خون یا نمونه بزاق می‌تواند نشان دهد که بدن چگونه به یک داروی ضد افسردگی خاص واکنش نشان می‌دهد.

نکات مهم در مصرف داروهای ضد افسردگی

قطع نکردن دارو بدون مشورت با پزشک: داروهای ضد افسردگی نباید بدون مشورت پزشک قطع شوند. اگرچه این داروها معمولاً باعث اعتیاد نمی‌شوند، اما ممکن است به وابستگی فیزیکی منجر شوند که متفاوت از اعتیاد است.

خطر قطع ناگهانی دارو: قطع ناگهانی دارو می‌تواند باعث بدتر شدن افسردگی شود. کاهش تدریجی و ایمن دوز باید تحت نظارت پزشک انجام شود.

احتیاطات در دوران بارداری: برخی داروهای ضد افسردگی ممکن است برای جنین یا نوزاد شیرخوار خطرناک باشند. افرادی که باردار هستند یا قصد بارداری دارند باید با پزشک مشورت کنند.

نظارت بر افراد زیر ۲۵ سال: در افراد زیر ۲۵ سال و نوجوانان، مصرف داروهای ضد افسردگی ممکن است در هفته‌های اول مصرف، افکار یا اقدامات خودکشی را افزایش دهد. بنابراین، این افراد باید به دقت تحت نظر باشند. با این حال، در دراز مدت، داروهای ضد افسردگی می‌توانند با بهبود خلق و خو، خطر خودکشی را کاهش دهند.

روان‌درمانی

روان‌درمانی به معنای ادامه درمان افسردگی از طریق صحبت با یک متخصص سلامت روان است. این روش به عنوان گفتار درمانی نیز شناخته می‌شود و انواع مختلفی از آن می‌تواند برای درمان افسردگی موثر باشد، مانند درمان شناختی-رفتاری یا درمان بین‌فردی.

فواید روان‌درمانی

ایجاد روابط مثبت و تعامل با دیگران: کمک به برقراری روابط سالم و موثر.
انطباق با بحران‌ها و چالش‌ها: کمک به مواجهه و مدیریت بهتر موقعیت‌های دشوار.
شناسایی و اصلاح رفتارهای منفی: شناسایی رفتارهایی که افسردگی را تشدید می‌کنند و تغییر آنها.
تعیین اهداف واقع‌بینانه: آموزش و کمک به تعیین و دستیابی به اهداف منطقی و قابل دسترس.
کسب احساس رضایت و کنترل زندگی: بهبود احساس رضایت و تسلط بر زندگی.
جایگزینی باورهای منفی با باورهای مثبت: شناسایی و تغییر افکار منفی به افکار سالم و مثبت.
یافتن راه‌های بهتر برای حل مشکلات: کمک به تسکین علائم افسردگی مانند ناامیدی و عصبانیت و یافتن راه‌های موثر برای مقابله با مشکلات.

با ترکیب داروهای ضد افسردگی و روان‌درمانی، بسیاری از افراد می‌توانند بهبودی قابل توجهی در علائم افسردگی خود مشاهده کنند.

درمان بیمارستانی افسردگی

در موارد شدید افسردگی، بستری شدن در بیمارستان ممکن است ضروری باشد. این اقدام زمانی انجام می‌شود که فرد قادر به مراقبت از خود نباشد یا در خطر آسیب رساندن به خود یا دیگران باشد.

مزایای بستری شدن در بیمارستان:
حفظ آرامش و ایمنی: بیمارستان محیطی امن فراهم می‌کند تا فرد بتواند تا بهبود خلق و خوی، آرامش داشته باشد.
برنامه‌های درمانی جزئی یا روزانه: این برنامه‌ها به افرادی که نیاز به مراقبت سرپایی و مشاوره دارند کمک می‌کنند تا علائم خود را مدیریت کنند.

داروهای جایگزین و روش‌های درمان خانگی افسردگی

افسردگی معمولاً به تنهایی قابل درمان نیست، اما اقدامات خودمراقبتی همراه با درمان حرفه‌ای می‌تواند به بهبود کمک کند:

 اقدامات خودمراقبتی:
پایبندی به برنامه درمانی: جلسات روان‌درمانی و مصرف داروها را به‌طور منظم ادامه دهید. حتی اگر احساس بهتری دارید، نباید داروها را قطع کنید چون ممکن است علائم بازگردند.
یادگیری درباره افسردگی: اطلاعات کافی درباره افسردگی کسب کنید تا بتوانید بهتر با آن مقابله کنید و انگیزه برای ادامه درمان داشته باشید. خانواده خود را نیز تشویق کنید تا درک بهتری از وضعیت شما پیدا کنند و شما را حمایت کنند.
توجه به علائم هشدار دهنده: با پزشک یا درمانگر خود همکاری کنید تا بفهمید چه چیزی ممکن است باعث تشدید علائم شود و برنامه‌ای برای مدیریت این وضعیت داشته باشید. در صورت تغییر در علائم، با پزشک مشورت کنید و از افراد نزدیک برای شناسایی علائم هشدار کمک بگیرید.
اجتناب از مصرف الکل و مواد مخدر: الکل و مواد مخدر ممکن است در کوتاه مدت علائم را کاهش دهند اما در درازمدت وضعیت را بدتر می‌کنند. برای کاهش مصرف این مواد با پزشک یا درمانگر خود صحبت کنید.
مراقبت از خود: رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم و خواب کافی بسیار مهم هستند. انجام فعالیت‌های لذت‌بخش مثل پیاده‌روی، دویدن، شنا و مراقبت از گیاهان نیز می‌تواند مفید باشد. خواب خوب هم برای سلامت جسمی و هم روانی اهمیت دارد.